Staatssecretaris verwacht ‘heel ernstig rapport’ parlementaire enquête gaswinning

DEN HAAG - De staatssecretaris van Mijnbouw, Hans Vijlbrief, verwacht dat de uitkomst van de parlementaire enquête over de gaswinning in Groningen zeer ernstig zal zijn. 

Dit zegt hij tegen het journalistieke platform Pointer (KRO-NCRV), dat de moeizaam verlopende versterkingsoperatie onderzoekt die huizen aardbevingsbestendig moet maken. Het rapport van de enquêtecommissie wordt op vrijdag 24 februari gepresenteerd. Over zijn eigen positie is de staatssecretaris duidelijk: ,,Ik moet het rapport eerst lezen. Maar als ik een sta-in-de-weg ben voor het uitvoeren van de versterkingsoperatie, dan ga ik weg. Dan zal de Kamer ook zeggen: ga weg. En als de Kamer dat niet vindt, blijf ik gewoon zitten. Zo werkt het. Vertrouwen tot er geen vertrouwen meer is.’’

In totaal vallen 27.000 huizen onder de versterkingsopgave. Daarvan moeten duizenden huizen nog geïnspecteerd worden op veiligheid en waar nodig versterkt. Veel Groningers wachten al jaren op de versterking van hun huizen en velen hebben nog niet eens een eerste beoordelingsrapport. Zij leven in grote onzekerheid wat er met hun huis gaat gebeuren: lichte of zware versterking of sloop/nieuwbouw. De versterkingsoperatie moet in 2028 afgerond zijn. Die termijn is volgens de staatssecretaris ondanks alle vertraging nog steeds haalbaar, zo zegt hij tegen Pointer.

Versterking moet veel sneller
Maar dan moet het tempo wel flink omhoog, vindt Theodor Kockelkoren van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Hij waarschuwt dat het versterken van woningen twee keer zo snel moet. Ook Annalies Usmany, wethouder van de grootste aardbevingsgemeente Eemsdelta is kritisch: ,,Het hele systeem is veel en veel te traag.’’ Dat blijkt ook uit de nieuwe dorpenaanpak waarbij Garrelsweer, Zeerijp, Wirdum en Leermens (dorpen in de kern van het aardbevingsgebied) in zijn geheel worden aangepakt. De dorpenaanpak moet versnelling brengen, maar is nú al met een half jaar vertraagd.

Onuitlegbare verschillen
Een bijkomend probleem zijn de grote verschillen die ontstaan door veranderingen in de versterkingsaanpak. Doordat de gaskraan afgelopen jaren steeds verder is dichtgedraaid, zou de kans op zware bevingen ook verminderd zijn. En dus is er een lichtere norm gekomen waarop huizen beoordeeld worden. Daardoor hoeven de Groningse huizen minder zwaar versterkt te worden volgens de instanties. Maar bewoners, nog steeds geconfronteerd met forse aardbevingen, vertrouwen het niet. ,,Wij willen gewoon gelijk behandeld worden. Net als de rest van het dorp’’, zegt Niels van der Wijk, inwoner van Ten Boer. Door de constant wijzigende aanpak, beoordelingsmethoden en de enorme vertraging van de versterkingsopgave zijn er onuitlegbare verschillen ontstaan die leiden tot stress, onbegrip en onmacht bij bewoners, zoals in de Ommelanderstraat in Ten Boer. De ene kant van de straat, die als eerste aan de beurt was, is inmiddels gesloopt en vervangen door duurzame nieuwbouw, terwijl de bewoners van de andere kant van de straat nog geen inspectierapport hebben gekregen.

Wethouder Annalies Usmany van de gemeente Eemsdelta maakt zich ernstige zorgen over de grote ongelijkheid die afgelopen jaren tussen bewoners is ontstaan:  ,,In elke wijk en in elke straat ontstaat nu ongelijkheid en dat is onrecht. Daar worden mensen boos en ziek van.’’

De uitzending van Pointer is op zondag 19 februari vanaf 22.10 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2.