Midden-Groningen doet onderzoek naar Joods vastgoed in de oorlog

HOOGEZAND - B en W van Midden-Groningen hebben besloten deel te nemen aan een historisch onderzoek naar de feiten rond de onteigening en restitutie van Joodse eigendommen in Midden-Groningen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.

Het onderzoek richt zich op vastgoed zoals woningen, bedrijfspanden en gronden. Er wordt in het onderzoek ook gekeken naar de problematiek van gemeentelijke (na)heffingen en de opvang en het rechtsherstel van gedupeerde Joden. Op basis van de onderzoeksresultaten neemt het college eventueel verdere stappen.

Burgemeester Hoogendoorn: ,,Er ligt hier een moreel-ethische verplichting om verder onderzoek te doen en alsnog recht te doen als dat niet of in onvoldoende mate is gebeurd. De gemeente streeft naar een rechtvaardige en transparante overheid. Met het verrichten van een diepgaand onderzoek wordt duidelijk wat er tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog is gebeurd als het gaat om de onteigening en het rechtsherstel van Joods vastgoed in de gemeente Midden-Groningen.”

Midden-Groningen heeft daarover in 2021 vragen ontvangen van de KRO-NCRV. Directe aanleiding was het openbaar maken van de zogenaamde ‘Verkaufsbücher’ door het Nationaal Archief. Hieruit blijkt dat in de voormalige gemeenten die zijn opgegaan in de gemeente Midden-Groningen tussen 1940 en 1945 mogelijk Joodse woningen onteigend zijn. In de ‘Verkaufsbücher’ zijn een dertigtal registraties aangetroffen.

Uit een beknopt intern onderzoek in de gemeentelijke archieven in 2020 is gebleken dat de voormalige gemeente Sappemeer, met toen aan het hoofd de naar verluidt NSB-burgemeester B.J. van Ham, een rol heeft gespeeld in de onteigening van panden en percelen van Joodse inwoners aan de Noorderstraat in Sappemeer. De voormalige gemeente Sappemeer heeft de genoemde percelen aangekocht. De gemeente Hoogezand-Sappemeer heeft als rechtsopvolger in 1954 besloten tot rechtsherstel en heeft de nabestaanden van de bewoners financieel gecompenseerd.